ಮಹರ್ಷಿ ವಾಲ್ಮೀಕಿಯ ಮೊದಲ ಶ್ಲೋಕ ಬರೆದ ಸಂಧರ್ಭವ ವಸ್ತುವಿಟ್ಟು ಬರೆದಿದ್ದೇನೆ:

ನೀರ ತಿಳಿ ತೊರೆಗಳ ನಿನಾದದ-

ಪಾರ ಹಸಿರಿನ ಶಾಲಗಳ ವಿ-

ಸ್ತಾರ ವನಗಳು ಚಿತ್ರಕೂಟದ ಸೊಭಗ ಮೆರೆಸಿಹವು ||

ಧೀರ ಮುನಿಗಳ ಶಾಂತ ತಪಗಂ-

ಭೀರ ಯಜ್ಞ್ಯದ ಕಾರ್ಯವಲ್ಲದೆ

ದೂರ ದೇಶದ ವಲಸೆ ಪಕ್ಷಿಗಳನ್ನು ಸೆಳೆಯುತಲಿ || ೧ ||

ದ್ರುಮಗಳಡಿಯಲೆ ತಮಸೆ ತಟದಾ-

ಶ್ರಮದೆ ವಾಲ್ಮೀಕಿಮುನಿ ಜಪತಪ

ಕ್ರಮದೆ ನಡೆಸುತ ಹಲವು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲೆ ಕಳೆದಿಹನು ||

ಶ್ರಮದೆ ಯೋಜನೆಗಳನು ದಾಟುತ

ಕ್ರಮದೆ ಸ್ಥಳ ಪರಕಿಸಲು ಇದೆವಿ-

ಶ್ರಮಕೆ ಯೋಗ್ಯವನೆಂದು ಕ್ರೌಂಚಗಳೆರಡರಭಿಮತವು || ೨ ||

ಶಾಲದತಿ ಎತ್ತರದ ಮರದಲಿ

ಮೇಲೆ ಬಲಯುತ ಕೊಂಬೆಯಾರಿಸಿ

ನೀಲ ಕ್ರೌಂಚಗಳೊಂದುಗೂಡನು ಮುದದೆ ಕಟ್ಟಿದವು ||

ನೀಳ ಕತ್ತುಗಳೊಂದರೊಂದಿಗೆ

ವಾಲಿಸುತ ತೊರ್ಪಡಿಸೆ ಪ್ರೀತಿಯ

ಲೀಲೆಯನುದಿನ ನೋಡುತಿದ್ದನು ಮುನಿಯು ಸಂಭ್ರಮದಿ || ೩ ||

ಹಾರುತಿರೆ ರೆಕ್ಕೆಗಳ ತುದಿಗಳು

ನೀರ ಸೋಕಿಸೆ ಸಣ್ಣ ಅಲೆಗಳ

ನೇರ ರೇಖೆಗಳೆರಡುಕಡೆಯಲು ಚಂದ ಕಾಣುವುದು ||

ಕೀರಲಿನ ಭಾಷೆಯದದಾದರು

ಸಾರವದ್ಭಾವನೆಯ ಕೇಕೆಗೆ

ಸೂರೆಗೊಂಡನು ಮುನಿಯು ಪ್ರಕೃತಿಯ ರೀತಿಗಳ ಕಂಡು || ೪ ||

ಶಾಲಮರದೆಡೆ ಮುನಿಯು ನೋಡಲು

ಮಾಲೆಯೆನೆ ಕೊರಳುಗಳ ಹೆಣೆದಿಹ

ಕಾಲವನೆ ಮರೆತಿರುವ ಮಿಥುನದ ಕ್ರೌಂಚಗಳ ಕಂಡ ||

ಶೂಲದಂತಹ ಬಾಣವೊಂದನು

ವ್ಯಾಲನೊಬ್ಬನು ಬಳೆಸೆ ಕತ್ತಿನ

ಮೋಲ ಸೀಳಿತು ಗಂಡು ಪಕ್ಷಿಯ ಪ್ರಾಣ ಹಾರಿಸುತ || ೫ ||

ಹೆಣ್ಣು ಗಾಬರಿಯಿಂದ ಹಾರುತ

ಮಣ್ಣಿನಾಸರೆ ಪಡೆದು ರಕ್ತದ

ಬಣ್ಣ ಹರೆಡಿಹ ತನ್ನ ನಲ್ಲನ ದೇಹ ಸೇರುತಲಿ ||

ತಣ್ಣಗಿನ ಕೊರಳನ್ನು ತೀಡುತ

ಸಣ್ಣಗಿನ ಅಳಲನ್ನು ಹೊರಡಿಸೆ

ಕಣ್ಣು ಮಂಜಾಗುತಲಿ ಮುನಿವರ "ಒಡನೆ ಶಪಿಸಿದನು" || ೬ ||

~~~~~~~~~~~~